అమరావతి, జూన్ 17: ఆంధ్రప్రదేశ్‌ను వ్యర్థ రహిత రాష్ట్రంగా మార్చే దిశగా ముఖ్యమంత్రి నారా చంద్రబాబు నాయుడు కీలక నిర్ణయాలు తీసుకున్నారు. వ్యర్థాల నిర్వహణ వ్యవస్థను బలోపేతం చేసేందుకు, ‘సర్క్యులర్ ఎకానమీ’ (వనరుల పునర్వినియోగం)పై రెండు నెలల్లో తుది పాలసీని తీసుకురావాలని అధికారులను ఆదేశించారు. అలాగే, ఏడాదిలోగా రాష్ట్రంలో 3 భారీ ‘సర్క్యులర్ ఎకానమీ పార్కులను’ ఏర్పాటు చేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు.

ముఖ్యమంత్రి సమీక్షలోని ముఖ్యాంశాలు:

కొత్త పాలసీ: రెండు నెలల్లో ‘సర్క్యులర్ ఎకానమీ’కి సంబంధించిన తుది పాలసీని సిద్ధం చేయాలని సీఎం ఆదేశించారు. ఇది వ్యర్థాల నుంచి సంపద సృష్టించడానికి, వనరులను తిరిగి ఉపయోగించుకోవడానికి మార్గదర్శకం అవుతుంది.

3 సర్క్యులర్ ఎకానమీ పార్కులు: ఏడాదిలోగా రాష్ట్రంలో 3 ‘సర్క్యులర్ ఎకానమీ పార్కులను’ ఏర్పాటు చేయనున్నారు. వీటిలో మొదటిది విశాఖపట్నంలో 400 ఎకరాల్లో అంతర్జాతీయ స్థాయిలో నిర్మితమవుతుంది. ఇందుకోసం ఇతర దేశాల్లోని విజయవంతమైన పార్కులను పరిశీలించాలని ముఖ్యమంత్రి సూచించారు. ఈ పార్కుల ద్వారా భారీగా పెట్టుబడులను ఆకర్షించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు.

వ్యర్థాల తొలగింపు: రాష్ట్రంలో పేరుకుపోయిన చెత్తను వెంటనే తొలగించాలని ముఖ్యమంత్రి ఆదేశించారు. 90 రోజుల్లోగా రీసైక్లింగ్, చెత్తను వేరు చేయడంపై ఒక కార్యాచరణ ప్రణాళిక ఇవ్వాలని సూచించారు.

వేస్ట్ టు ఎనర్జీ ప్లాంట్లు: వ్యర్థాల నుంచి శక్తిని ఉత్పత్తి చేసే ప్లాంట్లలో (Waste to Energy Plants) ఆధునిక యంత్రాల వినియోగాన్ని పెంచాలని సీఎం సూచించారు.

ప్లాస్టిక్ నిషేధం: ఈ ఏడాది అక్టోబర్ 2 నాటికి విశాఖపట్నం, విజయవాడ, తిరుపతి, రాజమండ్రి వంటి 4 ప్రధాన నగరాలతో పాటు మరో 17 కార్పొరేషన్లలో సింగిల్ యూజ్ ప్లాస్టిక్‌ను పూర్తిగా నిషేధించాలని ముఖ్యమంత్రి ఆదేశించారు. ఈ ప్రాంతాల్లో క్లాత్ బ్యాగుల వినియోగాన్ని ప్రోత్సహించాలని సూచించారు.

రెడ్యూస్-రీయూజ్-రీసైకిల్ సెంటర్లు: రాష్ట్రంలోని 87 పట్టణ ప్రాంతాల్లో 157 ‘రెడ్యూస్-రీయూజ్-రీసైకిల్’ (తగ్గించు-తిరిగి వాడు-తిరిగి ప్రాసెస్ చేయి) కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేయనున్నారు.

‘స్వచ్ఛత’ అవార్డులు: వ్యర్థాల నిర్వహణలో అత్యుత్తమ ప్రతిభ కనబరిచిన వారికి ప్రోత్సాహకంగా వచ్చే ఏడాది అక్టోబర్ 2 నుంచి ‘స్వచ్ఛత’ అవార్డులు ఇవ్వాలని సీఎం సూచించారు. స్థానిక సంస్థలు, స్వయం సహాయక సంఘాలు, అంగన్‌వాడీలు, పాఠశాలలు, కళాశాలలు, బస్టాండ్లు, ఆసుపత్రులు, స్వచ్ఛంద సంస్థలు (NGOలు) వంటి వివిధ వర్గాలకు ఈ అవార్డులు అందజేస్తారు.

పారిశ్రామిక దృష్టి: కేంద్ర ప్రభుత్వం గుర్తించిన 11 రంగాలపై (మున్సిపల్, వాహనాలు, లిథియం బ్యాటరీలు, జిప్సం, టైర్లు, రబ్బర్, ఎలక్ట్రానిక్, వ్యవసాయం, పారిశ్రామిక, ఆక్వా వ్యర్థాలు) దృష్టి సారించడంతో పాటు, గనులు, చేనేత, పశుసంవర్ధక శాఖలతో కూడా కలిసి పనిచేయాలని ముఖ్యమంత్రి నిర్దేశించారు.

సర్క్యులర్ ఎకానమీ ప్రయోజనాలు:

సర్క్యులర్ ఎకానమీని రాష్ట్రంలో సమర్థవంతంగా అమలు చేయగలిగితే, ఏడాదికి అదనంగా ₹15,000 కోట్ల మేర జీఎస్‌డీపీ (రాష్ట్ర స్థూల దేశీయోత్పత్తి) పెరుగుతుందని అంచనా. అలాగే, ఉత్పత్తి రంగానికి మరో ₹10,000 కోట్ల విలువైన ముడిసరుకును సరఫరా చేసే అవకాశం ఉంటుంది. ఈ విలువ జోడింపుతో రాష్ట్రం జీఎస్‌టీ రూపంలో ప్రతి ఏటా ₹3,000 కోట్లు అదనంగా ఆర్జించవచ్చు.

ఆర్థిక ప్రయోజనాలతో పాటు, ఈ విధానం ద్వారా ప్రత్యక్షంగా లక్ష మందికి ఉద్యోగావకాశాలు, 10 వేల చిన్న వ్యాపారవేత్తలకు (మైక్రో ఎంటర్‌ప్రెన్యూర్లు) ఉపాధి లభిస్తుంది. పరోక్షంగా మరో 10 లక్షల మందికి ఉపాధి కలుగుతుంది.

వీటితో పాటు, పర్యావరణ పరిరక్షణ కూడా సాధ్యమవుతుంది. కర్బన వాయువుల విడుదల తగ్గుతుంది. భూమి, నీరు, గాలి కాలుష్యం గణనీయంగా తగ్గుతుందని అధికారులు వివరించారు.

అధికారుల నివేదికలోని ముఖ్యాంశాలు:

రాష్ట్రంలో జిల్లాకు రెండు చొప్పున పట్టణ, పంచాయతీ ప్రాంతాల్లో మొత్తం 52 వేస్ట్ క్లస్టర్లు ఏర్పాటు చేసినట్లు అధికారులు సీఎంకు వివరించారు.

రాష్ట్రం నుంచి ఏటా భారీగా వ్యర్థాలు:

• బ్యాటరీలు, ఇతర ఆటోమోటివ్ వ్యర్థాలు: 36,588 టన్నులు
• ప్లాస్టిక్ – పెట్ బాటిల్స్ వ్యర్థాలు: 61,996 టన్నులు
• ఇంజిన్ ఆయిల్స్, ఇతర హైడ్రాలిక్ చమురు వ్యర్థాలు: 23,928 లీటర్లు
• టైర్లు-రబ్బర్: 59,654 మెట్రిక్ టన్నులు
• వ్యవసాయ రంగం: అత్యధికంగా 40 లక్షల మెట్రిక్ టన్నుల వ్యర్థాలు
• పశువులు-ఆక్వా-పౌల్ట్రీ: ఈ మూడు రంగాల నుంచి 347 లక్షల మెట్రిక్ టన్నుల వ్యర్థాలు
• గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ప్రతి రోజూ 88 లక్షల గృహాల నుంచి 1,329 మెట్రిక్ టన్నుల వ్యర్థాలు వస్తున్నాయని అధికారులు తెలిపారు.

రాజస్థాన్, కర్ణాటక, మహారాష్ట్ర వంటి రాష్ట్రాలు సర్క్యులర్ ఎకానమీ కోసం అందిస్తున్న ప్రోత్సాహకాలను కూడా అధికారులు ముఖ్యమంత్రి దృష్టికి తీసుకువచ్చారు.