బిడ్డ పుట్టిన తర్వాత తల్లి శరీరంలో అనేక మార్పులు చోటు చేసుకుంటాయి. హార్మోన్ల మార్పుల నుంచి శారీరక, మానసిక ఒత్తిడి వరకూ చాలా సవాళ్లను ఎదుర్కొంటారు. అయితే, ఈ సమయంలో ఒక తల్లి తనపై, తన బిడ్డపై ప్రత్యేక శ్రద్ధ పెట్టడం చాలా ముఖ్యం. దీనికి సంబంధించి ఆరోగ్య నిపుణులు పలు కీలక సూచనలు చేశారు.

పాలివ్వడంలో తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు

బిడ్డకు జన్మనిచ్చిన వెంటనే తల్లి పాలివ్వడం మొదలుపెట్టాలని ఫరీదాబాద్‌లోని మారెంగు ఏషియా హాస్పిటల్స్ క్లినికల్ డైరెక్టర్, గైనకాలజీ విభాగం హెడ్ డాక్టర్ శ్వేతా మెండిరట్టా సూచిస్తున్నారు. ఆమె చెప్పిన 5 ముఖ్యమైన సూచనలు ఇక్కడ ఉన్నాయి.

1. పుట్టిన వెంటనే పాలివ్వాలి:

బిడ్డ పుట్టిన మొదటి గంటను ‘గోల్డెన్ అవర్’ అంటారు. ఈ సమయంలో బిడ్డకు పాలివ్వడం చాలా ముఖ్యం. దీనివల్ల బిడ్డకు ‘కొలొస్ట్రమ్’ అనే పాలు అందుతాయి. వీటిలో పోషకాలు, యాంటీబాడీలు పుష్కలంగా ఉంటాయి. ఇవి బిడ్డను అనేక ఇన్‌ఫెక్షన్ల నుంచి కాపాడతాయి.

2. సరైన పద్ధతిలో పట్టించాలి:

బిడ్డకు పాలిచ్చేటప్పుడు తల్లిని ముఖం పూర్తిగా తిప్పి, సరిగ్గా పట్టించేలా చూడాలి. బిడ్డ నోరు కేవలం చనుమొన (nipple)నే కాకుండా, దాని చుట్టూ ఉన్న నల్లటి భాగం (areola)ను కూడా కవర్ చేయాలి. పాలిచ్చేటప్పుడు నొప్పిగా అనిపిస్తే, మెల్లగా బిడ్డ నోటి నుంచి వేలుతో పాలను విడదీసి మళ్లీ ప్రయత్నించాలి.

3. సమయం చూసి కాదు, ఆకలి వేసినప్పుడు:

శిశువు సాధారణంగా ప్రతి 2 నుంచి 3 గంటలకు ఒకసారి పాలు తాగుతుంది. బిడ్డ ఆకలి వేసినప్పుడు పిడికిలిని నోటిలో పెట్టుకోవడం, తల తిప్పడం, చప్పరించే శబ్దాలు చేయడం వంటి సంకేతాలు ఇస్తుంది. బిడ్డ ఏడ్చే వరకూ వేచి ఉండకుండా, ఆ సంకేతాలు చూడగానే పాలివ్వాలి.

4. నీరు, పౌష్టికాహారం:

తల్లి తీసుకునే ఆహారం, నీరు నేరుగా పాల నాణ్యత, పరిమాణంపై ప్రభావం చూపుతుంది. బిడ్డకు పాలు ఇచ్చే తల్లులు ప్రోటీన్లు, క్యాల్షియం, ఐరన్, ఆరోగ్యకరమైన కొవ్వులు అధికంగా ఉన్న ఆహారం తీసుకోవాలి. ఇది తల్లి కోలుకోవడానికి సహాయపడుతుంది.

5. పాలు పంప్ చేయడం:

కొన్నిసార్లు రొమ్ములు గట్టిపడి, వాపు వచ్చి నొప్పిగా అనిపిస్తాయి. ఇలాంటి సమయంలో పాలు పంప్ చేయడం వల్ల నొప్పి నుంచి ఉపశమనం లభిస్తుంది. అలాగే, పాలు పంప్ చేసి నిల్వ చేస్తే, అవసరమైనప్పుడు ఇంట్లో ఇతర కుటుంబ సభ్యులు బిడ్డకు పట్టించవచ్చు.

పాలు ఇవ్వడంలో కొన్ని సమస్యలు కూడా వస్తాయని డాక్టర్ శ్వేతా మెండిరట్టా తెలిపారు. “చనుమొనలు నొప్పిగా ఉన్నా, పాలు తక్కువగా వస్తున్నా, లేదా బిడ్డ బరువు పెరగకపోయినా ఆలస్యం చేయకుండా వైద్యుడిని సంప్రదించాలి. ఇవి సాధారణంగా వచ్చే సమస్యలే, వీటిని సులభంగా పరిష్కరించవచ్చు” అని ఆమె భరోసా ఇచ్చారు.

బిడ్డకు జన్మనిచ్చిన తర్వాత ఏం తినాలి?

సాధారణంగా గర్భిణులు ‘ఇద్దరి కోసం తినాలి’ అని వింటుంటారు. కానీ, సాహ్యాద్రి హాస్పిటల్స్‌లోని చీఫ్ డైటీషియన్ డాక్టర్ ఆర్తి భలేరావ్ ఈ పద్ధతి బిడ్డ పుట్టిన తర్వాత పూర్తిగా వర్తించదని చెబుతున్నారు. “అందుకే, పగలు మొత్తం చిరుతిండ్లు తినడానికి అనుమతి ఉందని అనుకోవద్దు. ముఖ్యమైన విషయం ఏమిటంటే తక్కువ పరిమాణంలో ఎక్కువసార్లు ఆహారం తీసుకోవాలి. పోషకాలను ఎక్కువగా అందించే ఆహారాన్ని తీసుకోవాలి” అని ఆమె అన్నారు. సులభంగా జీర్ణమయ్యే, పోషకాలు అధికంగా ఉండే భారతీయ సంప్రదాయ ఆహారాలను తీసుకోవాలని ఆమె సూచించారు.

ధాన్యాలు: తాజా రోటీలు, అన్నం, నెయ్యి వేసిన మెత్తని పప్పు, కాలానుగుణంగా లభించే కూరగాయలు ఆహారంలో ఉండాలి. రాగి, సజ్జలు వంటి ధాన్యాలు నిరంతర శక్తిని అందిస్తాయి. వీటిలో ఐరన్, క్యాల్షియం, జింక్, పీచు పదార్థాలు పుష్కలంగా ఉంటాయి.

పప్పులు, కాయధాన్యాలు: పప్పులు సులభంగా జీర్ణమవుతాయి. ఇవి శరీరానికి కావాల్సిన ప్రోటీన్‌ను అందిస్తాయి.

ఆకుకూరలు: పాలకూర, మెంతి వంటి ఆకుకూరల్లో ఐరన్, క్యాల్షియం, ఫోలిక్ యాసిడ్ ఎక్కువగా ఉంటాయి. ఇవి తల్లిపాలు ఉత్పత్తికి చాలా అవసరం.

గింజలు: బాదం వంటి గింజలను నానబెట్టి లేదా తేలికగా వేయించి రోజూ తీసుకోవచ్చు. వీటిలో ఉండే ఆరోగ్యకరమైన కొవ్వులు శక్తి స్థాయిలను స్థిరంగా ఉంచుతాయి. అవిసె గింజలు లేదా అలిసి (garden cress) వంటి విత్తనాలు కూడా తీసుకోవాలని ఆమె సూచించారు.

ద్రవపదార్థాలు: పాలిచ్చే తల్లులకు నీరు ఎక్కువగా అవసరం. కొబ్బరి నీళ్లు, మజ్జిగ వంటివి రోజూ తాగాలి. చక్కెరతో కూడిన పానీయాలు, కూల్‌డ్రింక్స్ తాగకూడదు. టీ, కాఫీలను ఒకట్రెండు కప్పుల వరకు తీసుకోవచ్చని ఆమె చెప్పారు.

ఏం తినకూడదు?

డాక్టర్ భలేరావ్ కొన్ని ఆహారాలను తినకుండా ఉండాలని హెచ్చరించారు. ముఖ్యంగా, ఘాటుగా ఉండే, నూనెతో కూడిన ఆహారం, పచ్చి ఉల్లిపాయ, వెల్లుల్లి, చిక్‌పీస్ (chickpeas) వంటి పప్పులు తినకూడదు. ఇవి గ్యాస్ సమస్యలకు కారణం కావచ్చు. అలాగే, ఆల్కహాల్, సిగరెట్ల జోలికి వెళ్లొద్దు. ఇవి తల్లిపాల ద్వారా బిడ్డకు చేరి ఆరోగ్యాన్ని ప్రభావితం చేస్తాయి.

చేపల విషయానికొస్తే, పాదరసం ఎక్కువగా ఉండే పెద్ద చేపలకు దూరంగా ఉండాలి. చిన్న చేపలు, ఉడికించిన లేదా కూరగా వండినవి తీసుకోవడం మంచిది.

(పాఠకులకు సూచన: ఈ కథనం కేవలం సమాచారం కోసమే. ఆరోగ్యపరమైన సమస్యలుంటే, వృత్తిపరమైన వైద్య నిపుణులను సంప్రదించడం తప్పనిసరి.)