ఆక్సియమ్ 4 మిషన్‌లో అంతరిక్షంలోకి వెళ్తున్న నలుగురు సభ్యుల బృందంలో భారత వైమానిక దళం (ఐఏఎఫ్) గ్రూప్ కెప్టెన్ శుభాన్షు శుక్లా కూడా ఉన్నారు. ఆక్సియమ్ 4 మిషన్ పైలట్ అయిన శుక్లా అంతరిక్షంలోకి వెళ్లిన రెండో భారతీయ వ్యోమగామి. సాంకేతిక జాప్యం కారణంగా పలుమార్లు వాయిదా పడిన ఈ విమానం ఎట్టకేలకు బుధవారం మధ్యాహ్నం 12.01 గంటలకు నింగిలోకి దూసుకెళ్లింది.

నలభై ఏళ్లలో

గత నలభై ఏళ్లలో అంతర్జాతీయ అంతరిక్ష కేంద్రానికి ప్రయాణించిన తొలి భారతీయ వ్యోమగామిగా శుక్లా రికార్డు సృష్టించారు. ఆయనతో పాటు మిషన్ కమాండర్, నాసా మాజీ వ్యోమగామి పెగ్గీ విట్సన్, మిషన్ నిపుణులు స్లావోస్జ్ ఉజ్నాన్స్కీ-విస్నీవ్స్కీ (పోలాండ్), టిబోర్ కాపు (హంగేరి) ఉన్నారు. అంతరిక్షంలోకి వెళ్లిన తొలి భారతీయ వ్యోమగామి గురించి శుక్లా మాట్లాడుతూ.. ఆ రోజుల్లో రాకేశ్ శర్మ మాదిరిగానే యువతకు స్ఫూర్తిగా నిలవాలని ఆకాంక్షించారు.

తొలి భారతీయ వ్యోమగామి

అంతరిక్షంలోకి వెళ్లిన తొలి భారతీయ వ్యోమగామి అయిన రాకేశ్ శర్మ 1984లో ఎనిమిది రోజులు కక్ష్యలో గడిపారు. సోవియట్ ఇంటర్ కాస్మోస్ ప్రోగ్రామ్ కింద సోయుజ్ టి-11 వ్యోమనౌకలో శర్మను అంతరిక్షంలోకి పంపారు. ఈ కార్యక్రమం 1978 నుంచి 1991 మధ్య 17 మంది సోవియట్ యేతర వ్యోమగాములను అంతరిక్షంలోకి పంపింది. టి-11 సోవియట్ సల్యూట్-7 అంతరిక్ష కేంద్రానికి ఆరో యాత్ర.

నిజాం కాలేజీలో గ్రాడ్యుయేషన్

1949 జనవరి 13న పంజాబ్‌లోని పాటియాలాలో జన్మించిన రాకేశ్ శర్మ హైదరాబాద్‌లోని సెయింట్ జార్జ్ గ్రామర్ స్కూల్ లో చదివారు. తర్వాత నిజాం కళాశాలలో గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తి చేశారు. పుణెలోని ఖడక్ వాస్లాలోని నేషనల్ డిఫెన్స్ అకాడమీలో చేరి 1970లో భారత వైమానిక దళంలో కమిషన్డ్ ఆఫీసర్ అయ్యారు. 1971 బంగ్లాదేశ్ యుద్ధం సమయంలో మిగ్ -21లో 21 యుద్ధ మిషన్లను నడిపిన ఆయన ఐఏఎఫ్‌లో టెస్ట్ పైలట్‌గా చేరారు.

ఇద్దరు సెలక్ట్

శర్మ తన మొదటి అంతరిక్ష యాత్ర కోసం బెంగళూరులోని ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఏరోస్పేస్ మెడిసిన్లో, తరువాత మాస్కోలో ఇతర అభ్యర్థులతో కలిసి అనేక పరీక్షలు చేయించుకోవాల్సి వచ్చింది. ఆయనతో పాటు మరో ఐఏఎఫ్ పైలట్ రవీష్ మల్హోత్రాను ఎంపిక చేశారు. వీరిలో ఒకరు అంతరిక్షంలోకి వెళ్లాలని, మరొకరు సిద్ధంగా ఉండాలని నిర్ణయించారు. అయితే ఎవరు అంతరిక్షంలోకి వెళ్లాలనే దానిపై తుది నిర్ణయం చివరి దశలోనే తీసుకున్నారు. అంతకు ముందు, ఇద్దరు ఐఎఎఫ్ పైలట్లు మాస్కో వెలుపల ఉన్న స్టార్ సిటీలోని యూరీ గగారిన్ కాస్మోనాట్ ట్రైనింగ్ సెంటర్లో దాదాపు రెండు సంవత్సరాలు కఠినమైన శిక్షణ తీసుకున్నారు.

7 రోజులు

స్పేస్ స్టేషన్‌కు ప్రయాణం 1984 ఏప్రిల్ 2న చివరి ప్రయోగం జరిగింది. దీని తరువాత రాకెట్ దిగింది. రాకేశ్ శర్మతో పాటు మరో ఇద్దరు వ్యోమగాములు – స్పేస్ షిప్ కమాండర్ యురీ మలిషేవ్, ఫ్లైట్ ఇంజనీర్ గెన్నాడి స్ట్రెకలోవ్.. అంతరిక్ష కేంద్రానికి వెళ్లారు. 7 రోజులు, 21 గంటల 40 నిమిషాలు గడిపారు. బయోమెడిసిన్, రిమోట్ సెన్సింగ్ సహా శాస్త్రీయ, సాంకేతిక అధ్యయనాలు నిర్వహించారు. ఐఏఎఫ్‌లో వింగ్ కమాండర్‌గా పదవీ విరమణ చేసిన శర్మ ఆ తర్వాత హిందుస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్‌లో చీఫ్ టెస్ట్ పైలట్‌గా చేరి 1992 వరకు పనిచేశారు.